Scènes uit een huwelijk

Herkenning geheim van succes

Scènes uit een huwelijk door Theatergroep Zout.
Gezien op 8 april in het Ostadetheater.
Door Andrea de Leeuw

Scènes uit een huwelijk, de succesfilm/-tv-serie van Ingmar Bergman, later tot theatervoorstelling bewerkt , roept veel herkenning op. We volgen het leven van Johan en Marianne, een schijnbaar perfect koppel. Als ze elkaar leren kennen, zijn ze niet meteen verliefd maar besluiten het toch samen te proberen om elkaar te troosten vanwege de relatieperikelen die ze eerder met anderen hebben meegemaakt. Marianne is dan 19, Johan 25. Toch slaat de vonk snel over en ze trouwen. Beide hebben een succesvolle carrière en ze krijgen samen twee dochters. Door de huwelijkse sleur en verplichtingen jegens familie en kennissen lijken ze zich lachend heen te slaan. Jaren later blijkt Johan er al een tijdje een verhouding met een jongere vrouw op na te houden en hij wil Marianne verlaten. De uiteindelijke scheiding komt er na twee jaar door. Als Johan en Marianne, beide inmiddels hertrouwd, elkaar tien jaar later weer ontmoeten, blijken ze niet meer met maar zeker ook niet zonder elkaar te kunnen leven.

Theatergroep Zout zet negen spelers op het toneel voor de rollen van Johan en Marianne; vier mannen en vijf vrouwen. Allemaal spelen ze tegelijk en soms afwisselend Johan en Marianne en af en toe de kennissenkring. Iedereen blijft zo veel mogelijk op het toneel zodat dit altijd gevuld is. Dit werkt vrij afwisselend en voorkomt het statische dat een voorstelling met zo’n verhaal zou kunnen krijgen. Als een veredelde estafette geven ze de scènes aan elkaar door en pakken die soms ook weer terug of op. De spelers verschillen in leeftijd en dit is een slimme manier om tien jaar huwelijk en de diverse situaties af te wisselen. Allen zijn een plezier om naar te kijken en zij spelen erg goed. Toch stijgt Jaap Lisser boven de anderen uit met zijn onnavolgbare mimiek, manier van praten en bewegen. In Dood van een handelsreiziger, de vorige productie van Theatergroep Zout, zette hij ook al een onvergetelijk personage neer.

Aan de choreografie is veel zorg besteed en de muziek is bijzonder treffend uitgezocht. De scène waarin Johan en Marianne zojuist in het huwelijk zijn getreden, is prachtig. Op de beroemde bruidsmars van Wagner poseren de verschillende Johannen en Mariannes voor een denkbeeldige fotograaf, op de maat telkens andere poses aannemend, erg mooi gedaan.

Zoals gezegd, roepen de scènes uit het huwelijk van Johan en Marianne veel herkenning op, wat natuurlijk bijgedragen heeft aan het succes van dit werk van Bergman, die uit vijf huwelijken inspiratie kon halen. Naar het schijnt is, toen de tv-versie destijds in Zweden te zien was, het aantal echtscheidingen vermeerderd en echtparen wilden Bergmans advies.

Zoals vaak het geval is bij een voorstelling van twee uur, zakt het tempo het laatste halfuur een beetje in. Toch doet dit geen afbreuk aan deze mooie versie van Bergmans succesproductie. De spelers van Zout kregen deze avond zelfs een staande ovatie van het publiek.